Narzynka jest narzędziem które stosuje się do wykonywania gwintów zewnętrznych lub w celu poprawy jakości gwintów już istniejących. Ręczny sposób nacinana gwintu za pomocą tego narzędzia sprowadza się do zamocowania narzynki w oprawce i obrocie na przygotowanym wcześniej pręcie. Można też wykonać gwinty maszynowo, dzięki zamocowania narzynki do gwintów w maszynie, która wprawią ją w ruch obrotowy. Ten sposób jest znacznie szybszy i bardziej wydajny co jest stosowane w większej produkcji. Na rynku można znaleźć wiele rodzajów narzynek, które potrafią wykonać większość znanych typów gwintów.
Narzynki do nacinania gwintów metrycznych
Gwint metryczny to jeden z najpopularniejszych typów gwintu na świecie ( narzynki do gwintów ) . Posiada on zarys trójkątny o kącie zarysu 60 ° , który sprawia że ten gwint jest samohamowny. Może on być wykonany w standardowym skoku lub pomniejszonym jako gwint drobnozwojny. W takim przypadku norma nakazuje przy oznaczaniu gwintu podanie wprost niestandardowego skoku. Jeżeli chodzi o kształt zarysu to gwint metryczny może być: trapezowy, stożkowy, okrągły lub standardowo trójkątny.
Jedną z najważniejszych cech każdej narzynki jest jej nakrój czyli część skrawająca. Od jej długości zazwyczaj zależy w dużej mierze maksymalna siła jaka będzie wymagana w celu wykonania całego gwintu. Istnieje zasada, że im mniejsza długość części skrawającej, tym większa siła występująca podczas skrawania. Dla narzynek do gwintów stosowanych do wykonywania gwintów metrycznych parametr nakroju standardowo wynosi 1.75. Oznacza to, w celu obliczenia długości nakroju należy pomnożyć tą wartość przez skok danego gwintu. Wynik będzie oznaczał na jakiej długości znajduje się część skrawająca, która jest zbieżna pod pewnym kątem i kiedy osiągniemy pełny zarys gwintu.
Budowa narzynki metrycznej ( https://artykulytechniczne.pl/narzynki-drobnozwojne.html ) powiązana jest z wieloma wymiarami geometrycznymi. Zazwyczaj definiuje się bowiem jej średnicę, grubość oraz ilość rowków wiórowych. Średnica zewnętrzna zależy od wielkości gwintu jaki chcemy wykonać. Grubość danego narzędzia w przypadku narzynki metrycznej będzie wynosić od 7 do 9 skoków danego gwintu. W narzędziach do małych gwintów metrycznych można znaleźć 3 rowki wiórowe, w tych największych nawet 8 rowków.
Z narzynkami przeznaczonymi do nacinania gwintów metrycznych związane są mocno liczne normy. Narzędzia posiadają gwinty wykonane według normy ISO DIN-13, a same narzynki są wykonane według normy DIN-EN 22 568 lub DIN-EN 24 231. Standardową spotykaną tolerancją narzynki jest 6g.
Materiałem stosowanym do wykonania narzynki metrycznej jest zazwyczaj stal szybkotnąca ( HSS ). Posiada ona wysoką wytrzymałość przydatną ze względu na wysokie siły skrawania podczas nacinania gwintu, ale niestety charakteryzuje się niską twardością oraz temperaturą pracy. Z tego względu stosuje się również stal szybkotnącą z dodatkiem kobaltu ( HSSE ), który zwiększa twardość narzędzia i podwyższa temperaturę pracy skrawania. Dzięki temu można gwinty wykonywać z większą prędkością oraz w twardszych materiałach.
Narzynki do nacinania gwintów rurowych calowych
Gwint calowy ( narzynki do rur ) według DIN-ISO 228 posiada zarys walcowy o kącie zarysu 55 °. Jest on najczęściej stosowany w hydraulice i posiada oznaczenia w calach. Oznacza to, że w jego opisie podawana jest średnica oraz liczba zwojów gwintu na jeden cal.
Narzynka, która jest dedykowana do gwintów calowych posiada kila ważnych wymiarów geometrycznych. Średnica zewnętrzna zależy od wielkości obrabianego gwintu. Grubość narzynki do gwintowania będzie wynosić około 10 skoków danego gwintu. Ilość rowków wiórowych wynosi od 3 dla mniejszych gwintów do 8 dla gwintów największych.
Bardzo ważnym parametrem będzie też nakrój. Definiuje on jak wielka siła skrawania będzie występować podczas nacinania gwintu. W przypadku typu calowego parametr części skrawającej wynosi 1.25. Całkowita długość będzie więc wynosić 1.25 * P ( skok danego gwintu ). Standardową spotykaną tolerancją narzynki jest 6g.
Materiałem stosowanym do wykonania narzynki calowej jest stal szybkotnąca ( HSS ), która może dodatkowo zawierać kobalt – HSSE.