Każdy rodzic dziecka z autyzmem lub zespołem Aspergera otrzymujący orzeczenie stwierdzające potrzebę kształcenia specjalnego ma przed sobą niezwykle trudną decyzję. Chodzi tu oczywiście o wybór placówki odpowiedniej dla dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Decyzji nie ułatwia fakt, iż wybór jest spory: od placówek ogólnodostępnych poprzez przedszkola integracyjne i specjalne, aż po przedszkola specjalizujące się w pracy z dziećmi będącymi w spektrum autyzmu.
Placówki terapeutyczne i integracyjne
Wszystkie te placówki mają swoją specyfikę, wady oraz zalety. Statystyki pokazują, że najczęstszym wyborem rodziców są przedszkola integracyjne i terapeutyczne. W miejscach takich jak przykładowo przedszkole terapeutyczne Kamyk Zielony w Warszawie, dzieci uczą się pod okiem doświadczonych specjalistów, którzy pomagają im rozwijać się w prawidłowy sposób. Zajęcia organizowane są w małych grupach, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb rozwojowych. Tego rodzaju placówki często dają również możliwość skorzystania z zajęć w ramach Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dziecka.
Jak wybrać odpowiednią placówkę?
Przy wyborze odpowiedniej placówki należy rozpatrzyć kilka czynników mających ułatwić nam podjęcie jak najlepszej dla naszego dziecka decyzji. Pierwszy z nich to odpowiedź na pytanie jak w danym momencie wyglądają następujące umiejętności naszego malucha:
- umiejętności komunikacyjne: czy dziecko mówi, używa gestów a może posługuje się komunikacją alternatywną?
- umiejętności samoobsługowe: czy maluch potrafi samodzielnie jeść, pić oraz korzystać z toalety?
- umiejętność współżycia z innymi: czy nasze dziecko szuka kontaktów z innymi, chce się z nimi bawić? Jak dziecko reaguje na pobyt w dużej grupie ludzi?
Jeśli z odpowiedzi wynika, że nasz maluch słabo opanował wszystkie te umiejętności i dodatkowo źle radzi sobie z hałasem i tłumem to najlepszym rozwiązaniem dla nas będzie przedszkole terapeutyczne.
Przedszkole terapeutyczne
Charakteryzuje się ono zmniejszoną liczbą dzieci (do 4-6 osób) w grupie, przy podniesionej liczbie personelu (od 2 do 3 nauczycieli w danej grupie). Umożliwia to dostosowanie metod i technik pracy tak, aby jak najlepiej dopasować je do wszystkich przedszkolaków. Poszczególne grupy tworzone są tu poprzez łączenie dzieci prezentujących podobny poziom funkcjonowania , dzięki czemu łatwiej jest zapewnić im jak najbardziej optymalne warunki rozwojowe. W przedszkolach terapeutycznych spory nacisk kładzie się na indywidualną pracę z nauczycielem-cieniem. Osoba taka przypisana jest wyłącznie do jednego dziecka, dzięki czemu może stale obserwować je i wspierać w pokonywaniu trudności. Ważną zaletą jest również kameralna atmosfera takich miejsc oraz niezwykle przyjazne warunki pracy. Przedszkole terapeutyczne to idealne miejsce na rozpoczęcie przygody z jakąkolwiek edukacją instytucjonalną dziecka z autyzmem, ponieważ pozwala ono w łagodny sposób zaznajomić się z zasadami panującymi w placówce edukacyjnej i bezproblemowo wejść w świat przedszkola.
Przedszkole integracyjne
Dziecko, które w toku nauki w przedszkolu terapeutycznym zdobędzie nowe umiejętności jest już gotowe do przeniesienia się do placówki lub grupy integracyjnej. Dobrym sposobem na łagodne przejście dziecka do nowej grupy jest początkowe łączenie jedynie wybranych zajęć obu grup przedszkolnych. Najlepsze będą tu zajęcia plastyczne, muzyczne czy też wszelkiego typu zajęcia ze zwierzętami. Jest to metoda, która pozwoli dziecku zmęczonemu nowymi bodźcami, swobodnie opuścić grupę i wrócić do niej w chwili, gdy będzie na to gotowe. Warto jednak pamiętać, że zajęcia i ćwiczenia wymagające skupienia (np. zajęcia językowe) powinny być prowadzone w osobnych grupach o podobnym poziomie rozwojowym.
Grupy mieszane
W momencie, kiedy jesteśmy pewni, że dziecko jest w stanie funkcjonować w grupie mieszanej warto na stałe przenieść je do oddziału integracyjnego. W takich grupach liczba dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego zazwyczaj nie przekracza liczby 5 uczniów na 20 osób w grupie. Dzięki temu każdy maluch może mieć przydzielonego nauczyciela – asystenta, który wspiera dziecko podczas wykonywania poszczególnych zadań.
Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego
Warto zaznaczyć, że integracja dziecka posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego jest niezwykle istotna dla jego dalszego rozwoju. Ważne jest jednak powolne wdrażanie go w sposób funkcjonowania takiej placówki, tak aby miało czas przystosować się do nowej i trudnej dla niego sytuacji. Stojąc przed wyborem najlepszego miejsca dla dziecka z autyzmem warto jest więc znaleźć placówkę mająca w ofercie zarówno grupy terapeutyczne, integracyjne jak i mieszane.